زندگانی عباس بن علی تا قبل از واقعه عاشورا کمتر مورد توجه مورخان قرار گرفته است. مطلبی هم که برخی نظیر مورخ الدوله سپهر در ناسخ التواریخ و به تبع او دیگران در باب شجاعت عباس در جنگ صفین نقل کرده‌اند، کاملاً بی پایه و اساس است؛ چرا که وی به هنگام جنگ صفین نوجوانی چهارده ساله بود و در جنگ حضور نداشت. از سال 40 هجری یعنی سال شهادت امام علی‌(ع) تا واقعه عاشورا هم در سال 61 هجری رویداد برجسته‌ای که حضور جنگاوری مثل عباس را ضروری نماید، رخ نداد و دوران جوانی عباس در صلح تحمیلی طی شد.

حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام نماد جوان مؤمن و خوش‌سیرتی بود که جلوه‌های زیبایی از جوانی کردن را در زندگی خود به‌نمایش گذاشت، آن اندازه که به‌شهادت تاریخ، آن حضرت را نه‌تنها به‌لحاظ ظاهر و صورت، بلکه از نظر خوش‌اخلاقی و بزرگ‌منشی هم به پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله تشبیه می‌کردند و هر کسی که ایشان را می‌دید، گویی نبی مکرم اسلام را دیده و با ایشان مراوده داشته است.

حضرت علی اصغر (علیه السّلام) یکی از فرزندان حضرت امام حسین (علیه السّلام) است که تنها شش ماه در این دنیا زندگی نمودند. ایشان در مدینه به دنیا آمد و مادرش رباب دختر امرء القیس بن عدی از قبیله کلاب بوده است. رباب مادر حضرت سکینه (سلام الله علیهما) است و در مقاتل از بیتابی فراوان این همسر حضرت سید الشهداء (علیه السّلام) بعد از واقعه کربلا و علاقه وافر حضرت امام حسین (علیه السّلام) به این بانو و دخترش حضرت سکینه (سلام الله علیهما) سخن رفته است. بنابراین حضرت علی اصغر و حضرت سکینه خواهر و برادر هم از یک مادر بودند.

شب یازدهم محرم را گویا اسرای اهل‌بیت در یک خیمه نیم‌سوخته سپری نمودند در این رابطه در مقاتل چیزی از احوال اهل‌بیت علیهم‌السلام نقل نشده ولی می‌توان تصور کرد که چه شب سختی را بعد از یک روز پر سوز و از دست دادن عزیزان و غارت اموال و اسارت و سوختن خیمه‌ها و اهانت‌ها و... داشته‌اند.